Opłacalność produkcji energii elektrycznej z fotowoltaiki zależy od wielu czynników i niestety o ile najlepsze warunki do budowy instalacji fotowoltaicznych były kilka lat temu (wraz z użytkowaniem systemy Net Metering), tka obecnie przy nowym systemie (Net Billing) stają się one coraz trudniejsze.
Tym samym prosument nie jest w stanie produkować energię, wysyłać ja do sieci i następnie odbierać w dowolnym okresie roku. Obecnie obowiązujący system wymusza niejako konieczność jej zużywania w miejscu wytworzenia. A ponieważ operatorzy systemu dystrybucyjnego w momencie zakupu energii naliczają koszty dystrybucji, to niestety jest to czynnik, który sprawia, że wysyłanie energii do sieci i późniejszy jej odbiór z sieci staje się mało opłacalne.
Poniższy kalkulator kosztów energii elektrycznej pozwala na porównanie kosztów energii elektrycznej obliczanej dwoma sposobami. Pierwsza metoda to ceny oparte o historyczne wartości średnie pochodzące z Rynku Dnia Następnego (ceny energii elektrycznej występujące kalkulatorze odnoszą się do średnich cen z 2023 roku). Druga metoda obliczeń kosztów energii obejmuje ceny stałe, które obowiązują w całym okresie obowiązywania (na które zostały zawarte umowy dostaw energii elektrycznej).
Opłcalność sprzedaz-zakup – uwzględnia koszty dystrybucji ponownego zakupu energii elektrycznej.
Nadwyżka kosztów – ro różnica ceny wyższej (sprzedaży energii) i ceny średniej na rynku (nie zwiera kosztów dystrybucji ponownego zakupu energii elektrycznej).
Może to się zmienić w przypadku wprowadzenia dynamicznych taryf energii elektrycznej, które planowane jest w Polsce na drugą połowę roku. System taki funkcjonuje już pod nazwą Rynek Dnia Następnego (ang. Day- Ahead- Trading) i polega na ogłaszaniu cen energii dzień wcześniej, niż data ich obowiązywania w transakcjach kupna/sprzedaży. W poprzednich latach taki system używano w rozliczeniach zużycia energii elektrycznej, głównie w przypadku bardzo dużych odbiorców (których roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną było na poziomie kilkudziesięciu GWh). Obecnie taki system rozliczeniowy coraz częściej jest wykorzystywany również u mniejszych odbiorców i coraz częściej słyszy się zapowiedzi, że może trafić również do prosumentów.
Każdy uczestnik Rynku Dnia Następnego składa zlecenia kupna lub sprzedaży energii elektrycznej dla poszczególnych godzin doby. Zlecenia zbierane są przez Towarową Giełdę Energii, a następnie system giełdowy tworzy ze zleceń sprzedaży krzywą podaży oraz ze zleceń zakupu krzywą popytu. W taki sposób określana jest ilość energii elektrycznej, która zostanie sprzedana i kupiona na giełdzie oraz określana jest jednolita cena wszystkich transakcji dla danej godziny.
Poniższy kalkulator kosztów energii elektrycznej pozwala na porównanie kosztów energii elektrycznej obliczanej dwoma sposobami. Pierwsza metoda to ceny zgodne z Rynkiem Dnia Następnego (ceny energii elektrycznej występujące kalkulatorze odnoszą się do średnich cen z 2023 roku). Druga metoda obliczenia kosztów energii obejmuje Ceny Stałe, które obowiązują w całym okresie obowiązywania (na które zostały zawarte umowy dostaw energii elektrycznej) –
Kalkulator kosztów energii
Wprowadzenie takiego systemu może otworzyć nowe możliwości, ale głównie w przypadku dużych producentów energii elektrycznej (instalacje fotowoltaiczne o mocy powyżej 50 kW, w szczególności wyposażonych w systemy magazynowania energii). Już obecnie występują takie dni w roku, w ciągu których przy bardzo dużej produkcji energii elektrycznej z fotowoltaiki i/lub z wiatru ceny zakupu energii bardzo spadają, a czasami zdarza się nawet, że osiągają wartości ujemne (wytwórca energii odnawialnej musi dopłacić za możliwość wprowadzenia wytworzonej przez niego energii elektrycznej do sieci energetycznej). Tym samym bez możliwości magazynowania energii elektrycznej, wytwórca będzie uzyskiwał bardzo niskie przychody z tytułu produkcji energii elektrycznej lub wręcz będzie musiał okresowo do dopłacać do tej działalności. Z drugiej strony w ciągu dnia będą pojawiały się również okresy, w których cena sprzedaży energii elektrycznej będzie wyższa (szczególnie poza okresami pikowej produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych).
Poniżej można zobaczyć średnie ceny sprzedaży energii w różnych godzinach dla kilku przykładowych miesięcy 2023 roku.
Poniżej można pobrać wykresy cen wg. RDN dla poszczególnych miesięcy 2023 roku:
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu styczniu
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu luty
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu marzec
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu kwiecień
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu maj
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu czerwiec
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu lipiec
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu sierpień
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu wrzesień
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu październik
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu listopad
-> Średnie ceny RDN dla poszczególnych godzin w miesiącu grudzień
W okresie dużej produkcji energii elektrycznej ze źródeł solarnych spada jej cena (okres 10:00 – 14:00), podobnie jak to jest z okresami kiedy występuje silny wiatr (głównie pora nocna).
Jak można zaobserwować z powyższych wykresów, cena energii elektrycznej w ciągu dnia będzie miała kilka pików i teoretycznie wprowadzając ją w tych okresach do sieci, będziemy mieli ekstra zysk wynikający z różnic cenowych energii elektrycznej. Przy czym te ekstra zyski będą dotyczyły głównie producentów energii elektrycznej (bez zużycia jej w miejscu jej produkcji, jak to ma miejsce w przypadku prosumentów). Prosument, który wyśle energię elektryczną do sieci w godzinach obowiązywania pików cenowych, przy uwzględnieniu konieczności poniesienia kosztów dystrybucji energii, niestety będzie musiał do tego zakup dopłacić (biorąc pod uwagę właśnie te koszty dystrybucji oraz straty energii przypadające na proces ładowania i rozładowania baterii).
Dlatego w przypadku prosumentów zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie podnoszenie bezpośredniego zużycia energii elektrycznej, zamiast jej wysyłanie do sieci energetycznej. Natomiast taryfy dynamiczne będą głównie wykorzystywane do ograniczania kosztów zużycia energii pobieranej z sieci energetycznej (po wcześniejszym jej wysłaniu do sieci energetyvcznej).
