Każda inwestycja, również związana z budową instalacji OZE, wymaga posiadania kapitału własnego lub uzyskania źródła finansowania. W tym drugim przypadku mogą występować różne źródła kapitału (m.in. banki, instytucje finansowe, fundusze), przy czym podstawowym warunkiem podjęcia rozmów w tej sprawie jest posiadanie wiarygodnego biznes planu, który w wiarygodny sposób będzie w stanie pokazać wielkość przychodów generowanych przez instalację OZE w dłuższym horyzoncie czasowym. Koszty z kolei dzielą się przede wszystkim na dwie grupy:
– koszty inwestycji (budowa instalacji OZE wraz z systemem nadzoru oraz przyłączenia do sieci elektroenergetycznej)
– koszty operacyjne funkcjonowania instalacji OZE (podatki, opłaty, remonty, nadzór, koszty materiałów podstawowych).
Określenie kosztów operacyjnych możliwe jest do wykonania ze stosunkową dużą dokładnością, natomiast wielkość przychodów zależy od systemu wynagradzania za wyprodukowany przez instalację OZE prąd elektryczny.
Na wynik finansowy producenta energii ze źródeł odnawialnych duże znaczenie ma również stopień wykorzystania energii wytworzonej z tego źródła (ile godzin w roku źródło energii odnawialnej będzie w stanie produkować i sprzedawać energię elektryczną do sieci elektroenergetycznej).
W Europe istnieją trzy zasadnicze systemy wynagradzania producentów energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych:
– system taryf stałych energii elektrycznej tzw. “feed in tarif” – (obowiązuje na określony okres przy stałej cenie energii elektrycznej sprzedawanej w tym okresie i może ulegać dopasowaniu wraz ze zmianą osiąganej wartości celów produkcji energii elektrycznej z OZE). System “feed in tarif” musi mieć stworzone źródło stałego pokrywania różnicy kosztów energii elektrycznej w stosunku do poziomu taryfy stałej (przez cały okres finansowania) i najczęściej różnica ta ponoszona jest przez odbiorcę energii elektrycznej. System jest mało elastyczny, jednakże korzystny zarówno dla inwestora, jak również dla instytucji finansującej (gwarantuje stały poziom przychodów).
– system zielonych certyfikatów – bazujący na obowiązku korzystania przez uczestników rynku energii (producentów, operatorów sieci lub konsumentów) z odnawialnych źródeł energii elektrycznej na z góry określonym poziomie. Obok poziomu udziału energii odnawialnej funkcjonują również certyfikaty pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych, które producenci zielonej energii mogą sprzedawać na rynku energii (uzyskując w ten sposób wsparcie finansowe). System wymaga ciągłego nadzoru i niesie ze sobą duże ryzyko dla instytucji finansującej oraz inwestora (mogą wystąpić okresowe problemy z płynnością z powodu nagłego spadku wartości zielnych certyfikatów).
– system dopłat do inwestycji OZE – ceny energii elektrycznej ustalane są przez rynek, natomiast inwestor otrzymuje dopłatę do budowy instalacji OZE w formie dotacji (koszty operacyjne musi pokrywać z bieżących przychodów). System ten w najmniejszym stopniu wpływa na wzrost kosztów energii elektrycznej, a jego źródłem finansowania mogą być kapitał własny oraz dotacje wynikające z korzystania ze środowiska lub dotacje pochodzące od uczestników rynku. Dzięki ograniczeniom rocznej sumy dopłat system pozwala na doskonały nadzór nad rozwojem rynku (oraz na ewentualne szybkie korekty celów). Wysokie obciążenia fiskalne oraz cena rynkowa energii będąca głównym przychodem mogą bardzo znacząco wpływać na poziom rentowności oraz okres zwrotu inwestycji OZE.
– system zwolnień podatkowych oraz ulg – obejmuje zwolnienia z płacenia różnych podatków oraz odciężenie inwestora z konieczności ponoszenia kosztów prowadzenia pełnej dzialalności gospodarczej. Najczęściej towarzyszy jednemu z wyżej wymienionych systemów, którego jest tylko uzupełnieniem.
W zależności od polityki energetycznej i środowiskowej krajów wdrażających system finansowania instalacji OZE oraz od posiadanych zasobów możliwe jest dopasowywanie poziomu wsparcia wraz ze zmianą sytuacji na rynku energii elektrycznej. Ponadto różne źródła energii odnawialnej mogą mieć różne poziomy oraz formę dopłat, co może przekładać się na różną stopę zwrotu (czy to w formie stawek płaconych za wyprodukowaną energię elektryczną, czy też wynikających z różnego poziomu dopłat do inwestycji).
System wsparcia instalacji OZE jest niezbędny z uwagi na wielkość działalności gospodarczej, ponieważ koszty stałe prowadzenia działalności są stosunkowo wysokie w stosunku do mocy i jednocześnie przychodów uzyskiwanych z takiej instalacji (w porównaniu do energetyki konwencjonalnej).
