Instalacja fotowoltaiczna tylko w nocy nie znajduje się pod napięciem (światło księżyca oraz światło z lamp ulicznych nie wytwarzają niosą wystarczającej ilości energii, aby wywołać przepływ prądu w instalacji fotowotailcznej). Tak więc gaszenie instalacji fotowoltaicznej w nocy nie sprawia większego zagrożenia dla strażaków (nie przepływa prąd przez inwerter oraz nie występuje napięcie na modułach fotowoltaicznych).
W przypadku gaszenia pożaru budynku na którym znajduje się instalacja fotowoltaiczna, w pierwszej kolejności należy odłączyć falownik od modułów fotowoltaicznych (w trakcie dnia, kiedy świeci słońce, czy tylko po prostu jest widno), ponieważ występuje na niej napięcie stałe, często osiągające wartość 500-1000 V. Jednocześnie należy również odłączyć stronę prądu przemiennego, tak aby odciąć instalację fotowoltaiczną od sieci energetycznej. Dlatego ważne jest, aby lokalizacja falownika na którym znajduje się rozłącznik DC oraz rozłącznik AC były tak dobrane, aby możliwe było w miarę proste ich wyłączenie.
W przypadku lokalizacji inwertera na strychu budynku lub w innym ciężko dostępnym miejscu, można zabudować wyłącznik sterowany zdalnie (który można rozłączyć na przykład za pośrednictwem sygnału radiowego).
Inną metodą wyłączenia napięcia po stronie modułów fotowoltaicznych jest pokrycie modułów pianą, która odcina je od promieni słonecznych (podobnie jak zimą zalegający śnieg prowadzi do wyłączenia instalacji fotowoltaicznej, również za dnia). Niestety w przypadku pochyłych dachów pokrycie powierzchni modułów zwykłą pianą jest w stanie wyłączyć moduł na bardzo krótki czas (kilka minut, po czy napięcie powraca). Dlatego na świecie stosowane są specjalne środki spieniające, która są w stanie skutecznie i trwale odciąć moduły fotowoltaiczne od światła (zwykle powierzchnia modułów to tylko kilka lub kilkanaście metrów kwadratowych).
Niestety w przypadku gaszenia modułów fotowoltaicznych ciągłym strumieniem wody może stanowić zagrożenie dla życia strażaków, ponieważ występujące na modułach napięcie elektryczne może zostać przeniesione przez strumień wody (która jest dobrym przewodnikiem elektrycznym). Dlatego zaleca się używania strumienia rozproszonego (nie ciągłego), i wtedy możliwe jest gaszenie modułów fotowoltaicznych z odległości co najmniej 1 metra jeśli używamy mgły (natomiast w przypadku strumienia ciągłego wody zaleca się gaszenie z odległości min. 5 metrów).
W przypadku pożaru instalacji fotowoltaicznych wyposażonych w systemy magazynowania energii elektrycznej (baterie Li-ion, AGM lub kwasowo-ołowiowe) ważne jest, aby natychmiast ochłodzić baterię (najlepiej wodą, aby zapobiec uszkodzenia jej obudowy). Podczas pożaru baterii mogą wydzielać się szkodliwe gazy, dlatego wchodząc do pomieszczeń w których znajdują się płonąc baterie należy założyć maski chroniące drogi oddechowe.
Ponieważ instalacja fotowoltaiczna stanowi pokrywę dachu, która może utrudniać dostęp do ognia. Jednocześnie nie należy chodzić po modułach, czy próbować ich demontować na pracującej instalacji fotowoltaicznej. Natomiast na etapie planowania instalacji fotowoltaicznej należy zachować wolne miejsce na dachu (pas o szerokości minimum 1 metra) tak aby strażacy mieli możliwość prowadzenia akcji gaśniczej.
Najczęstszymi przyczynami pożaru są błędy w wykonaniu instalacji fotowoltaicznej (pojawienie się łuku w połączeniach elektrycznych, lub wadliwe wykonanie elementów takich jak moduły i inwertery). Dlatego planowanie i budowa systemów fotowoltaicznych musi zawsze odbywać się zgodnie z obowiązującymi przepisami budowlanymi i przeciwpożarowymi.
Najnowsze falowniki mogą być wyposażone w specjalne układy wykrywające sytuacje pojawienia się łuku elektrycznego w instalacji fotowoltaicznej i wtedy warto pomyśleć o wyposażeniu naszej instalacji w taki układ.
We wrześniu 2020 pojawił się obowiązek montowania wyłączników przeciwpożarowych w instalacjach o mocy przekraczającej 6,5 kW, przy czym drugim warunkiem konieczności podłączenia takiego wyłącznika to kubatura budynku na którym ma być zainstalowany – powinna przekraczać 1000 m3. Natomiast niezależnie od konieczności zastosowania wyłącznika p.poż. w przypadku przekroczenia wartości 6,5 kW przez instalacje fotowoltaiczna, niezbędne jest przeprowadzenie uzgodnień ze rzeczoznawcą p.poż – potwierdzającym, że instalacja fotowoltaiczna spełnia wymagania ochrony przeciw pożarowej.
Z drugiej strony coraz więcej producentów wyposaża falowniki w osprzęt zwiększających bezpieczeństwo p.poż. w szczególności:
– wyprowadzenie zewnętrznego wyłącznika DC w obudowie falownika (pozwala zamontować taki wyłącznik w dowolnym miejscu budynku,
– pomiar rezystancji izolacji (między poszczególnymi złączami DC i ziemią), która jest w stanie wykryć zwarcia doziemne i tym samym uniknąć ujemnych skutków łuków równoległych (mogą być przyczyną pożaru),
– urządzenia AFCI – wykrywają powstawanie łuków szeregowych, które mogą powstawać na wszystkich połączeniach stykowych występujących w instalacji fotowoltaicznej (w przeciętnej instalacji występuje ponad 1.000 tego typu połączeń, które mogą być źródłem pożaru).
Jeśli podczas gaszenia pożaru obiektów na których znajdują się instalacje fotowoltaiczne uwzględnione zostaną powyższe zasady bezpieczeństwa związane z instalacjami elektrycznymi, wtedy proces gaszenia nie będzie sprawiał zagrożenia dla strażaków oraz dla osób postronnych.
Ważne jest, aby każda instalacja fotowoltaiczna była prawidłowo oznakowana, w szczególności wyłącznik DC oraz budynek na którym znajduje się instalacja. Ponadto wszystkie przewody DC w których występuje napięcie powinny być prowadzone w metalowych korytkach, tak aby nie było ryzyka uszkodzenia izolacji przewodów i tym samym powstania kontaktu woda – przewód pod napięciem.
Przepisy prawne definiujące wymagania w zakresie ochrony przeciwpożarowej instalacji fotowoltaicznej obejmują:
-> Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
-> Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej
-> Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (zmiana Dz. U. 2020 poz. 471)
-> Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
Można również sprawdzić sobie listę pozostałych przepisów prawnych, związanych z budową instalacji fotowltaicznych : Podstawy prawne budowy instalacji fotowoltaicznych
